Η μη ελεγχόμενη υπέρταση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για τη νόσο Alzheimer

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA Neurology δείχνει ότι o έλεγχος και η έγκαιρη τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου, όπως η υπέρταση, μπορεί να περιορίσει ή να καθυστερήσει τις αλλαγές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η εναπόθεση αμυλοειδούς είναι η πρώτη εκδήλωση της νόσου του Αλτσχάιμερ και εμφανίζεται μια δεκαετία ή και περισσότερο , πριν αρχίσουν τα συμπτώματα της εξασθένισης της μνήμης ή άλλων γνωστικών δυσλειτουργιών. Το γονίδιο, που είναι γνωστό ως APOE 4, εμφανίζεται στο 20% του πληθυσμού.

Μέχρι πρόσφατα, οι πλάκες από εναπόθεση αμυλοειδούς μπορούσαν να διαπιστωθούν μόνο νεκροτομικά, αλλά σήμερα οι νέες τεχνικές σάρωσης του εγκεφάλου επιτρέπουν στους επιστήμονες να δουν τις πλάκες που υπάρχουν στους εγκεφάλους υγιών ενηλίκων. Ευρήματα τόσο από νεκροτομικές μελέτες όσο και τομογραφίες του εγκεφάλου έδειξαν ότι τουλάχιστον το 20% των ηλικιωμένων φέρουν αυξημένα επίπεδα εναπόθεσης αμυλοειδούς.

Η συγκεκριμένη μελέτη ήταν μέρος της Dallas Lifespan Brain, μια ολοκληρωμένη μελέτη της γήρανσης του εγκεφάλου σε μια μεγάλη ομάδα ενηλίκων όλων των ηλικιών που χρηματοδοτήθηκε από το National Institute on Aging.

Οι ερευνητές υπέβαλαν 147 συμμετέχοντες (ηλικίας 30-89 ετών) σε γνωστικές δοκιμασίες, μαγνητική τομογραφία (MRI) και PET απεικόνιση του εγκεφάλου με Amyvid.

Το Amyvid είναι μια ένωση που όταν εγχύεται στον οργανισμό ταξιδεύει στον εγκέφαλο και συνδέεται με πρωτεΐνες αμυλοειδούς, επιτρέποντας στους επιστήμονες να απεικονίσουν την ποσότητα του αμυλοειδούς στον εγκέφαλο. Μετρήθηκε επίσης η πίεση του αίματος σε κάθε επίσκεψη.

Οι ερευνητές κατέταξαν τους συμμετέχοντες στη μελέτη, ως υπερτασικούς αν ανέφεραν διάγνωση υπέρτασης από τον γιατρό τους ή εάν η πίεση του αίματός τους υπερέβαινε τα καθορισμένα κριτήρια για τη διάγνωση της υπέρτασης. Οι συμμετέχοντες είχαν διαιρεθεί περαιτέρω σε ομάδες με βάση το εάν έπαιρναν ή όχι αντι-υπερτασικά φάρμακα ενώ ήταν υπερτασικοί . Τέλος, οι ασθενείς της μελέτης ταξινομήθηκαν στη γενετική ομάδα υψηλού κινδύνου, αν ήταν στο 20 τοις εκατό των ενηλίκων που έχουν ένα ή δύο αντίγραφα του αλληλόμορφου γονιδίου APOE ε4, μια γενετική παραλλαγή που συνδέεται με την άνοια.

Το πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα της μελέτης ήταν ότι στους υπερτασικούς ενήλικες που δεν έπαιρναν φάρμακα και είχαν επίσης ένα γενετικό παράγοντα κινδύνου για τη νόσο Alzheimer υπήρχαν υψηλότερα επίπεδα αμυλοειδούς από ότι σε όλες τις άλλες ομάδες.

Οι ενήλικες με φαρμακευτική αγωγή και ελεγχόμενη υπέρταση, ακόμη και αν είχαν γενετική προδιάθεση , είχαν ισοδύναμα επίπεδα εναπόθεσης αμυλοειδούς με τους συμμετέχοντες χωρίς υπέρταση ή γενετικό κίνδυνο.

Οι επιστήμονες δεν μπορούν να εξηγήσουν πλήρως τους μηχανισμούς που διέπουν τη δράση της υπέρτασης και του γονιδίου APOE ε4 στη συσσώρευση αμυλοειδούς στον εγκέφαλο. Όμως προηγούμενες έρευνες σε ζωϊκά μοντέλα έχουν δείξει ότι η χρόνια υπέρταση μπορεί να επιτρέψει την ευκολότερη διείσδυση από τον αιματο-εγκεφαλικό φραγμό, οδηγώντας τελικά σε μεγαλύτερη εναπόθεση αμυλοειδούς.

Η μελέτη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί τονίζει ότι η σωστή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εναπόθεσης ανάπτυξης αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, ακόμη και σε εκείνους με γενετικό κίνδυνο. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι απαιτούνται μακροπρόθεσμες μελέτες για να επιβεβαιωθεί είναι ότι η χρήση των αντιυπερτασικών φαρμάκων μειώνει τις εναποθέσεις αμυλοειδούς. Παρ 'όλα αυτά, το πρώιμο αυτό εύρημα παρέχει ένα παράθυρο σχετικά με τα πιθανά οφέλη από τον έλεγχο της υπέρτασης που πηγαίνει πέρα από τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων καρδιαγγειακών επιπλοκών.

Karen M. Rodrigue et al. Risk Factors for β-Amyloid Deposition in Healthy Aging Vascular and Genetic Effects Factors for β-Amyloid Deposition in Healthy Aging. JAMA Neurology, 2013; : 1 DOI:10.1001/jamaneurol.2013.1342